اهمیت و آثار ازدواج در قرآن و روایات

از آیات متعدد قرآن کریم استفاده می‌شود که زوج بودن یک اصل کلی در تمام اشیاء اعم از جماد، نبات، حیوان و انسان است. یعنی اصل زوجیت یک قانون عمومی در تمام موجودات است که یکی از آن‌ها انسان است. خداوند در قران کریم می‌فرماید: «وَمِن کُلِّ شیءٍ خلَقنا زوجینِ لَعَلّکُم تذَکَّرون(1)»؛ و ما از هر چیزی دو زوج آفریدیم، شاید شما متذکر شوید. و در جای دیگری می‌فرماید: «جعلَ لَکُم مِن أنفُسِکُم ازواجاً و مِن الأنعامِ ازواجاً یذرَؤُکُم فیه» (2)» برای شما همسرانی از جنس خودتان قرار داد و نیز از چارپایان جفت‌هایی آفرید و شما را به این وسیله تکثیر می‌کند. و به اصل زوجیت در انسان و علت آن در کتاب آسمانی نیز توجه می‌کند و می‌فرماید: «وَ مِن آیاتِهِ أَن خَلَقَ لَکُم مِن أَنفُسِکُم ازواجاً لِتَسکُنوا إِلی‌ها و جَعَلَ بینَکُم موده و رحمه، إِنَّ فی ذلِکَ لآیات لِقومٍ یتَفَکّرون» (3)» از آیات و نشانه‌های خداوند این است که از همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید، تا در کنار آن‌ها آرامش یابید و در میان شما مودت و رحمت قرار داد، در این امور نشانه‌هایی است برای افرادی که تفکر می‌کنند.

پیامبر اکرم (ص) نیز در باب اهمیّت ازدواج می‌فرماید: «ما بُنِیَ فی الإسلام بِناءٌ أَ حبَّ إلی الله عزَّ و جلَّ و أَعزَّ مِنَ التّزویج» و در جای دیگر می‌فرماید: «المتزَّوَجُ النّائِم أَفضَلُ عند اللهِ مِن الصّائِم القائِم العَزَب» (4)؛ «انسانی که ازدواج کرده و می‌خوابد، نزد خداوند ارزشش بالا‌تر است از مرد بدون زنی است که روز‌ها روزه می‌گیرد و شب به نماز می‌پردازد.» با توجّه به آیات و روایاتی که ذکر شد، معلوم می شود که قرآن کریم چهارده قرن قبل به یک موضوع علمی اشاره کرده است و آن، اصل زوجیت در تمام اشیاء است که دانشمندان از جمله «لینه» دانشمند سوئدی در همین چند قرن اخیر متوجه آن شده‌اند و شاید منشأ آگاه شدن این دانشمندان قرآن کریم بوده است.
سایت مشرق نیوز

آیا سیگارکشیدن در حالتی که موجب آلوده‌شدن فضای تنفس دیگران شود اشکال شرعی دارد؟
اگر کسی تشخیصش این باشد که استعمال دخانیات مثل سیگار و قلیان برایش ضرر قابل توجه دارد، استعمال آنها حرام است. اما اگر می‌داند در این حد ضرر ندارد یا به‌هرحال به یقین نرسیده است، در این وضعیت ترک استعمال آنها بهتر است.
حالا اگر فردی سیگار بکشد و دود سیگار او موجب آزار و اذیت دیگران شود یا اینکه ضرر قابل توجهی برای دیگران داشته باشد، این کار حرام است. اما اگر موجب مزاحمت دیگران نباشد یا ضرر قابل توجه برای آنان نداشته باشد، حرام نیست، اما ترکش بهتر است.
آقای خامنه ای

ستفاده نکردن مراکز صنعتی از فیلترهای هوای مناسب در خروجی پسماندهایشان به بهانه‌ی گران‌قیمت بودن آنها که موجب آلودگی هوا و آسیب‌رساندن به سلامت مردم می‌شود چه حکمی دارد؟
طبعاً هر کسی که می‌خواهد کارگاه یا کارخانه‌ای راه بیندازد باید یک برآورد هزینه‌ای داشته باشد و بسنجد که آیا می‌تواند این کار را انجام دهد یا نه. یکی از لوازم کارگاه و کارخانه فیلتر مربوط به هوا است تا هوایی که متعلق به عموم مردم است آلوده نشود. اگر طبق قانون نصب فیلتر الزامی است، تخلف از آن جایز نیست. البته حتی اگر این مسئله در قانون هم ذکر نشده باشد و کارخانه‌ای هوا را آلوده بکند و مردم به خاطر این مسئله در ناراحتی و مشقت باشند یا در ناراحتی هم نباشند اما به خاطر تنفس این هوای آلوده ضرر قابل توجهی متوجه آنان شود، این کار خلاف شرع است و کسی که با توجه این کار را انجام بدهد مرتکب حرام شده است.
آقای خامنه ای

به برخی ملاک های کلی در انتخاب همسر مورد سفارش امام علی (ع) می باشد، اشاره می نماییم: دین و ایمان: بیشترین تأکید و تکیه امام (ع) گزینش همسر، بر دین و ایمان است. زیرا اگر هر مرد و زنی به واقع مؤمن باشد، هرگز در زندگی دچار صدمه و آسیب خواهد شد و پیوندشان به جدایی منجر نخواهد شد. حضرت علی (ع) در این زمینه فرمایشات فراوانی دارند از جمله می فرمایند:
إذا أتاکم من ترضون دینه و امانته فزوجوه
اگر فردی آمد که از دین و امانت داری او راضی دید، با او ازدواج کنید.
▪ اخلاق: ملاک دیگری که راز بعثت پیامبر (ص) و زمینه ساز حیات جمعی توأم با انس و آرامش و صفاست، اخلاق نیکو است و این امر تا آن حد مهم است که باید گفت: تداوم حیات خانوادگی در سایه ایمان و اخلاق است. در اسناد اسلامی نیز توصیه های فراوانی در مورد اخلاق شده است. یکی از سخنان حضرت علی (ع) در این زمینه است این است که :
رأس الایمان حسن الخلق.
اخلاق خوش، رأس ایمان است.
▪ هوش و خرد: این نیز ملاک و معیار مهمی در انتخاب همسر می باشد. امام علی (ع) در این مورد می فرماید:
المرءُ بفطنه لا بصورته.
ارزش آدمی در گرو هوشمندی اوست نه به چهره زیبایش.
▪ خانواده و تبار: امام علی در این مورد می فرمایند: هر نهالی که به پاکی نشانده شده و ریشه در آب پاک داشته باشد، پاک می ماند و درختی شیرین بار می شود. اما نهالی که به ناپاکی غرس شود و در آب ناپاک ریشه بتواند درختی ناپاک شده و ثمره تلخ به بار می آورد.
▪ ادب و فرهنگ: انسان در خانه و زندگی، نیاز به هم دل و هم رازی دارد که دارای ادب و فرهنگ باشد. کمال آدمی را باید در ادب و فرهنگ او جستجو کرد:
همان گونه که حدیث می فرماید:
الأدب کمالُ الرجِل.
هم چنین جوانمردی آدمی در گروه دین اوست و بهترین تبار او ادب و فرهنگ است.
▪ زیبایی : در صورتی که شرایط فوق در افراد مختلفی به طور مساوی وجود داشته باشد، آن وقت در انتخاب همسر می توان ملاک زیبایی را مدنظر قرار داد. امام علی (ع) در این رابطه می فرمایند:
الصوره الجمیله احَدُ السَّعادَتین.
صورت زیبا یکی از دو عامل سعادت است.
مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری

رگ و میراث و…

مرگ فرزند

1. مستحب است انسان در مرگ خویشان به ویژه فرزند صبر کند (584).

2. مستحب است انسان در مصیبتها به ویژه مرگ فرزند پیامبران و امامان (علیه السلام) و صالحان را الگوى خود قرار داده و صبر کند و از خداوند اجر و مزد بخواهد (585).

3. مردى که در مرگ فرزندش گریبان چاک زند باید کفاره‏اى معادل کفاره قسم بپردازد (586).

4. در وجوب کفاره فرقى میان فرزند پسر و دختر نیست‏ (587).

5. چنانچه مردى که در مرگ نوه خود گریبان چاک زند اگر نوه پسرى او باشد بنابر احتیاط واجب باید کفاره بدهد، ولى اگر نوه دخترى وى باشد، واجب نیست هر چند احتیاط مستحب است کفاره بدهد (588).

6. بر مادرى که در مرگ فرزند خود گریبان چاک زند کفاره‏اى نیست‏ (589).

7. بر پدرى که در مرگ فرزندش صورت خود را چنگ بزند و زخم کند، یا موى خود را بکشد و یا بر غیر فرزند و همسرش جامه چاک زند کفاره‏اى نیست‏ (590).

8. چنانچه زنى در مرگ نوه خود صورتش را چنگ بزند و زخم کند، اگر نوه پسرى او باشد، بنابر احتیاط واجب باید کفاره بدهد، ولى اگر نوه دخترى او باشد، کفاره واجب نیست هر چند احتیاط مستحب است که کفاره بدهد (591).

تشریفات‏

کودک مسلمانى که در حال جان دادن (مرگ) است. باید او را به طرف قبله بخوابانند به طورى که اگر بنشیند رو به قبله باشد (592).

غسل‏

1. اگر کودک مسلمانى از دنیا برود، غسل دادن جسدش واجب است‏ (593).

2.زمانى که جهاد بر مسلمانان واجب باشد، کودکى که در معرکه جنگ شهید مى‏شود، بى‏غسل و کفن و با لباس خویش دفن مى‏گردد، هرچند شیر خواره باشد (594).

3. اگر کودک مرده، کمتر از چهار ماه داشته باشد، واجب نیست او را غسل دهند، بلکه باید او را در پارچه‏اى پیچیده و دفن کنند (595).

4. مرد مى‏تواند جنازه دختر بچه‏اى را که بیش از سه سال سن ندارد غسل دهد (596).

5. زن مى‏تواند جنازه پسر بچه‏اى را که بیش از سه سال سن ندارد غسل دهد (597).

کفن و دفن‏

1. جسد کودک مسلمان را نیز مانند افراد بالغ باید حنوط و کفن و دفن کرد (598).

2. مکروه است که پدر هنگام دفن فرزندش در قبر او وارد شود، چون ممکن است بى‏تابى کرده و اجرش ضایع شود (599).

نماز

1. نماز خواندن بر پیکر کودک میت مسلمان و یا محکوم به اسلام که شش سال تمام دارد، واجب است‏ (600).

2. خواندن نماز میت بر جنازه کودک کمتر از شش سال واجب نیست‏ (601).

3. خواندن نماز میت بر جنازه کودکى که شش سالش تمام نشده، رجاءاً مانعى ندارد (602).

4. نماز گزارى که بر پیکر کودک نماز مى‏خواند پس از تکبیر چهارم بگوید:

الهم اجعله لا بویه و لنا سلفا و فرطا و اجرا.

بار خدایا او را براى پدر و مادرش و براى ما، پیشرو و به بهشت و بهره و پاداش قرار بده‏ (603)).

تسلى دادن فرزند مرده‏

1. تسلى دادن مصیبت زدگان، یکى از مستحباتى است که بر آن تاکید شده است مخصوصا تسلى دادن به کسى که فرزندش مرده‏ (604).

2. چگونگى تسلیت بستگى مى‏دهند. فرزند براى پدر و مادر خود شفیعى است که شفاعتش در پیشگاه خداوند پذیرفته است؛ حتى فرزندى که سقط شده، همچون افراد خشمگین بر در بهشت مى‏ایستد و مى‏گوید: به بهشت وارد نمى‏شوم، مگر پدر و مادرم نیز وارد شوند؛ پس خداوند والدین او را به بهشت مى‏برد (605).

نبش قبر کودک‏

شکافتن قبر کودک نیز حرام است‏ (606).

میراث‏

ارث براى کودک‏

1. پس از مرگ انسان لباسها و انگشتر، و قرآن او به طور رایگان به پسر ارشدش - هر چند کودک باشد - میرسد (607).

2. اگر میت داراى لباسهاى متعددى باشد، تمام آن به پسر بزرگ وى مى‏رسد (608).

3. منظور از پسر، پسر تنى است، بنابراین اشیائى که گفته شد، به پسرِ پسر نمى‏رسد (609).

4. اگر میت یک پسر و یک دختر داشته باشد اشیائى که گفته شد به پسر مى‏رسد، هر چند سن دختر بیشتر از سن پسر باشد (610).

5. در صورتى که بزرگترین پسر میت دو نفر هم سن باشند این اشیاء بین آنها بطور یکسان تقسیم مى‏شود، همچنین است اگر بیش از دو نفر باشند (611).

6. فرزندان میت هر چند غیر بالغ باشند، جزو طبقه اول ارث برى هستند (612).

7. سهم کودک با بزرگترها در ارث چنانچه هم جنس و هم رتبه باشند تفاوتى ندارد، بنابراین اگر میت دو دختر، یکى بالغ و یکى غیر بالغ داشته باشد، سهم آنها از ارث مساوى است‏ (613).

تصرف در سهم یتیم‏

1. اگر کسى بمیرد و داراى فرزند بالغ باشد جایز نیست از سهم کودک یتیمش براى عزادارى میت هزینه کنند (614).

2. توقف براى عزادارى و نماز و… در منزل آنها را صورتى جایز است ولى که ولى شرعى یتیمان با در نظر گرفتن مصلحت به افراد اذن دهد (615).

3. در صورتى که مصلحت باشد وارثان بالغ یا دیگران مى‏توانند با اجازه ولى شرعى یتیمان، سهم آنها بر براى عزادارى اجاره کنند (616).

4. اگر میت وارث نابالغ دارد، از بین بردن لباسهاى او و بخشیدن آنها به دیگران جایز نیست مگر در صورتى که نگهدارى آنها خطر داشته باشد (617).

ارث برى از کودک‏

1. یکى از روابط خویشى که سبب ارث بردن است رابطه پدرى مادرى و فرزندى است، پدر و مادر و فرزند و نوه‏ها هر چند پایین روند، از حیث خویشى در رتبه اول ارث قرار دارند، و پدر بزرگها و مادر بزرگها هر چند بالا روند و نیز برادران و خواهران و اولاد اینها هر چند پائین روند از جهت خویشى نسبى در رتبه دوم ارث قرار دارند. بنابراین اگر کودکى از دنیا برود و از خودش مالى داشته باشد، اموال او به پدر و مادرش مى‏رسد، و در صورتى که پدر و مادر نداشته باشد، پدر بزرگ و مادر بزرگ و برادران و خواهران وى از او ارث مى‏برند (618).

2. اگر پدرى مخارج زندگى فرزند خود را نپرداخته باشد، باز هم از او ارث مى‏برد، یعنى پرداختن هزینه زندگى فرزند، شرط ارث برى نیست و نپرداختن هزینه زندگى مانع ارث برى نمى‏باشد (619).

وصیت‏

1. اگر شخصى براى فرزندش وصیتى کند، باید وصیتش نسبت به همه فرزندان به طور یکسان اجرا شود، مگر قرینه‏اى در میان باشد