آیا چشم زدن واقعیت دارد؟
پرسش:
آیا چشم زدن واقعیت دارد؟
پاسخ:
بسیاری از مردم معتقدند در بعضی از چشم‌ها اثر مخصوصی است که وقتی از روی اعجاب به چیزی بنگرند ممکن است آن را از بین ببرد، یا در هم بشکند، و اگر انسان است بیمار یا دیوانه کند.
این مسأله از نظر عقلی امر محالی نیست، چه اینکه بسیاری از دانشمندان امروز معتقدند در بعضی از چشم‌ها نیروی مغناطیسی خاصی نهفته شده که کارایی زیادی دارد، حتی با تمرین و ممارست می‌توان آن را پرورش داد، خواب مغناطیسی از طریق همین نیروی مغناطیسی چشم‌ها است.
در دنیایی که «اشعه‌ی لیزر» که شعاعی است، نامرئی می‌تواند کاری کند که از هیچ سلاح مخربی ساخته نیست، پذیرش وجود نیرویی در بعضی از چشم‌ها که از طریق امواج مخصوص در طرف مقابل اثر بگذارد چیز عجیبی نخواهد بود.
بسیاری نقل می‌کنند که با چشم خود افرادی را دیده‌اند که دارای این نیروی مرموز چشم بوده‌اند، و افراد یا حیوانات یا اشیایی را از طریق چشم زدن از کار انداخته‌اند. لذا نه تنها نباید اصراری در انکار این امور داشت، باید امکان وجود آن را از نظر عقل و علم پذیرفت.
در روایات اسلامی نیز تعبیرات مختلفی دیده می‌شود که وجود چنین امری را اجمالاً تأیید می کند. در حدیثی می‌خوانیم که «اسماء بنت عمیس» خدمت پیامبر(ص) عرض کرد: گاه به فرزندان جعفر چشم می‌زننند، آیا «رقیه»1 ای برای آنها بگیرم.
پیامبر(ص) فرمودند: نعم، فلو کان شیء یسبق القدر لسبقه العین؛ آری مانعی ندارد، اگر چیزی می‌توانست بر قضا و قدر پیشی گیرد چشم زدن بود!2
و در حدیث دیگری آمده است که امیرمؤمنان(ع) می‌فرمایند: پیامبر برای امام حسن و امام حسین (علیهما سلام) رقیه گرفت، و این دعا را خواند: اعیذ کما بکلمات التامة و اسماء الله الحسنی کلها عامة، من شر السامة و الهامة، و من شر کل عین لامة، و من شر حاسد اذا حسد؛ شما را به تمام کلمات و اسماء حسنای خداوند از شر مرگ و حیوانات موذی، و هر چشم بد، و حسود و آنگاه که حسد می‌ورزد می‌سپارم. سپس پیامبر(ص) نگاهی به ما کرد و فرمود: این چنین حضرت ابراهیم برای اسماعیل و اسحاق تعویذ نمود. 3
در نهج البلاغه نیز آمده است: العین حق و الرقی حق؛ چشم زخم حق است و توسل به دعا برای رفع آن نیز حق است.4
ذکر این نکته لازم است که هیچ مانعی ندارد این دعاها و توسل‌ها به فرمان خداوند، جلوی نیروی مرموز مغناطیسی چشم‌ها را بگیرد همان‌گونه که دعاها در بسیاری از عوامل مخرب دیگر اثر می‌گذارد و آنها را به فرمان خداوند خنثی می‌کند.
این نیز لازم لازم به یادآوری است که قبول تأثیر چشم زخم به طور اجمال به این معنی نیست که به کار‌های خرافی و اعمال عوامانه در این‌گونه موارد پناه برده شود که هم بر خلاف دستورات شرع است، و هم سبب شک و تردید افراد نا آگاه در اصل موضوع است، همان‌گونه که آلوده شدن بسیاری از حقایق با خرافات، این تأثیر نا مطلوب در اذهان گذارده است.5
پی‌نوشت‌هاـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منظور از رقیه دعاهایی است که می‌نویسند و افراد برای جلوگیری از چشم زخم با خود نگه می‌دارند و آن را تعویذ نیز می‌گویند. ↩
مجمع البیان/ج10/ص341. ↩
نور الثقلین/ج5/ص400. ↩
نهج البلاغه/کلمات قصار/جمله‌ی 400؛ این حدیث در صحیح بخاری/ج7/ص171 باب العین حق نیز به این صورت نقل شده است: (العین حق)؛ در «المعجم الفهرس لالفاظ الحدیث النبوی» همین معنی از منابع مختلف نقل شده است. جلد4/ص451. ↩
منبع: تفسیر نمونه/ج24/جمعی از فضلا زیر نظر آیة الله مکارم شیرازی/تهران/دارالکتب الإسلامیه/چاپ چهاردهم/سال 1377/ص426 تا 428. ↩
برچسب‌ها:پرسش و پاسخ اخلاقچشم زخمچشم زدن
