استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه 169 سوره بقره پرداخته است.

* آیه

إِنَّمَا یَأْمُرُکُمْ بِالسُّوءِ وَ الْفَحْشَآءِ وَ أَنْ تَقُولُواْ عَلَى اللَّهِ مَا لَاتَعْلَمُونَ‏

* ترجمه

همانا (شیطان)، شما را فقط به بدى و زشتى فرمان مى ‏دهد و اینکه بر خداوند چیزهایى بگویید که به آن آگاه نیستید.

* نکته ها

در تفسیر روح‏ البیان آمده است که شیطان در وسوسه ‏ى خود، مراحلى را طى مى ‏کند: ابتدا به کفر دعوت مى‏ نماید. اگر موفق نشد، به بدعت، اگر موفق نشد، به گناهان کبیره، اگر موفق نشد به گناهان صغیره، اگر موفق نشد، به کارهاى مباح به جاى عبادات و اگر باز هم موفق نشد، به عباداتى دعوت مى‏کند که پایین‏تر است، تا شخص از مرحله بالاتر باز بماند.

فرمان شیطان، همان وسوسه‏ هاى اوست؛ نه آنکه از انسان سلب اختیار کند تا انسان مجبور به گناه شود.

تأثیر فرمان شیطان، نشان ضعف ماست. هرگاه انسان ضعیف شد، وسوسه‏ هاى شیطان را همچون فرمان مولا مى‏پذیرد؛ «انمّا سلطانه على الّذین یتولّونه» [نحل، 100] وگرنه اولیاى خدا، در مرحله ‏اى هستند که شیطان به آنان نفوذ ندارد. «انّ عبادى لیس لک علیهم سلطان» [حجر، 42]

* پیام ها

1- نشانه‏ ى دشمنى شیطان، وسوسه براى انجام فحشا و افترا به خداوند است. «عدوّ مبین انّما یأمرکم»

2- شیطان، هم دستور به گناه مى‏ دهد، هم راه توجیه آنرا نشان مى‏دهد. فرمان به سوء و فحشا، همان دستور به گناه و فرمان افترا بستن به خدا، دستور به توجیه گناه است. «یأمرکم… وان تقولوا»

3- اظهار نظر درباره احکام دین و فتوى دادن بدون علم، حرام است. «ان تقولوا على اللَّه ما لا تعلمون»

4- حتّى در مقام تردید و شک، نباید چیزى را به خداوند نسبت داد، تا چه رسد به مواردى که بدانیم آن حرف و سخن از خدا نیست. بنابراین باید در تفسیر قرآن و بیان احکام دقّت کرد. «وان تقولوا على اللَّه ما لاتعلمون».

منبع:حوزه
برچسب ها:
شیطان
،
وسوسه
،
قرائتی
،
تفسیر قرآن: