جود مبارک امام حسن در 10 سالی که خلافت می‌کرد، شرائط آنچنان مساعد نبود. خود سالار شهیدان(ع) 10 سال بعد از امام حسن به حسب ظاهر امامت را به عهده داشت و شرائط مساعد نبود؛ تا معاویه از بین رفت، یزید روی کار آمد، یک فضای باز سیاسی پیدا شد، یک مناسبتی پیدا شد، حسین‌بن علی دید فرصت بسیار خوب و طلائی است؛ اگر در این شرائط خون بدهد، این خون هدر نمی‌رود. بنابراین 20 سال وجود مبارک سیّدالشهداء صبر کرد، مبارزات را شروع نکرد؛ تا یک فرصت مناسبی!
اعطای «علم» و «عقل» به جامعه بشری، دلیل قیام خونین کربلا
در این فرصت برابر آنچه در زیارت اربعین آمده است، برای دو کار خون مقدّس خود را اهداء کرد؛ یکی کار فرهنگی که مردم را عالم بکند، یکی کار اخلاقی که مردم را عاقل بکند. جامعه اوّل باید عالم بشود، بعد باید عاقل بشود: وَ بَذَلَ مُهجَتَهُ فِیکَ لِیَستَنْقِذَ عِبادَکَ مِنَ الجَهالَهِ وَ حِیرَهِ الضَّلالَه(3). این جهالت در مقابل علم است، آن ضلالت در مقابل عقل است. تا جامعه عالم نشد، رو به سعادت پا نمی دهد! اگر عالم شد، اوائل راه یا اواسط راه را طی می‌کند. تا عاقل نشد، به مقصد نمی‌رسد. الآن تمام مشکلاتی که دولتمردان ما یا شهروندان ما دارند، به همین علم و عقل بر می‌گردد. یا قانون و دستور شرع را نمی‌دانند، یا می‌دانند و عمل نمی‌کنند. مشکلات جامعه ما کمبود مواد غذائی و آب و زمین و معدن نفت و گاز نیست، مشکلات جامعه ما فقدان همین مسائل اخلاقی است. یعنی آنجا که دزدی هست، رانت‌خواری هست، ربا هست، رشوه هست، باند بازی هست؛ همه مشکلات را به همراه دارد. اینها یا به کمبود (علم) بر می گردد، یا به کمبود (عقل) بر می‌گردد.